با توجه به افزایش آگاهی عمومی در جامعه امروزه والدین در هنگام رویش دندان های دائم کودکاشان با این سوال مواجه هستند که آیا نیازی به درمان های ارتودنسی برای کودکان وجود دارد یا خیر ؟ و بهترین زمان مناسب درمان ارتودنسی برای کودکان چه زمانی است ؟
فهرست ارتودنسی دندان ها در کودکان :
1 – درمان ارتودنسی کودکان
2 – چرا برخی کودکان به درمان ارتودنسی نیاز دارند ؟
3 – ناهنجاری های دندانی و فکی کودکان به چه مواردی اطلاق می گردد ؟
4 – دلایل نا منظم بودن دندان های کودکان چیست ؟
5 – علت موقعیت نادرست فک ها چیست ؟
6 – انواع اختلالات قرارگیری فک ها
7 – آیا درهم بودن و کج بودن دندان های دائمی کودک نیاز به ارتودنسی دارد ؟
8 – آیا درمان های ارتودنسی کودکان در حال رشد مشابه بزرگسالان خواهد بود ؟
9 – در صورت مشاهده نا مرتبی دندان های کودک آیا ویزیت ارتودنسی ضروری است ؟
10 – آیا سن رویش دندان های دائمی در همه کودکان یکسان است ؟
11 – اول کدام دندان دائمی رویش می کند ؟
12 – اگر دندان شیری نیفتد چکار باید بکنیم ؟
13 – کشیدن دندان های شیری زودتر از موقع
14 – رویش دندان دائمی در پشت دندان شیری
15 – آیا در صورت نامرتب بودن دندان های دایم می توان دندان های شیری مجاور را کشید ؟
16 – دندان های دائمی نامرتب
17 – آیا در صورت وجود دندان اضافی ، نیاز به ارتودنسی وجود دارد ؟
18 – تاثیر دندان کج و نامتناسب بر سلامت عمومی کودک
19 – تاثیر دندان کج و نامتناسب بر زیبایی چهره و اعتماد به نفس کودک
برای پاسخ به این سوالات به همراه شما به بررسی درمان های ارتودنسی کودکان می پردازیم .
1 – درمان ارتودنسی کودکان
درمان ارتودنسی با دو کارکرد بهبود سلامت عمومی و بهبود زیبایی کودک می تواند مشکلات دندانی و فکی را اصلاح و مرتب کند و دندان های کج یا از جای خود جا به جا شده را به موقعیت مناسب برگرداند . در واقع درمان ارتودنسی کودک شما باعث می شود که :
- عملکرد دندان های کودک بهبود یابد و مراقبت و نگه داری و تمیز کردن دندان های کودکتان را نیز آسان تر میکند و این خود منجر به بهبود سلامت عمومی کودک در حال و آینده می گردد .
- از طرف دیگر ارتودنسی به زیبایی چهره و لبخند فرزند شما می افزاید و باعث افزایش اعتماد به نفس کودک ، کیفیت زندگی و بهبود موقعیتهای شغلی و اجتماعی کودک در حال و آینده می گردد .
2 – چرا برخی کودکان به درمان ارتودنسی نیاز دارند ؟
اغلب ناهنجاریهای دندانی و فکی کودکان به دلیل الگوی وراثتی ایجاد می گردند ، گرچه در برخی مواقع ضربه های وارد شده به دندان ها و فک ها و یا کشیدن زود هنگام دندان های شیری کودکان می تواند باعث بی نظمی های دندانی گردیده و باعث نیاز به درمان ارتودنسی دندان ها گردد .
3 – ناهنجاری های دندانی و فکی کودکان به چه مواردی اطلاق می گردد ؟
اختلالاتی که در کودکان نیاز به درمان ارتودنسی دارند به طور کلی به سه دسته تقسیم می گردند :
- نامنظم بودن موقعیت قرار گیری دندان ها
- موقعیت نادرست فک ها
- هر دو مورد فوق به طور هم زمان
4 – دلایل نا منظم بودن دندان های کودکان چیست ؟
همانطور که قبلا اشاره کردیم رویش نا مرتب دندان ها ، کج قرار گرفتن آنها و یا مشکلات فک کودکان به دلایل مختلفی از قبیل دلایل وراثتی ، عدم هماهنگی اندازه دندان ها با فضای موجود در فک ، برخی از بیماری های سیستمیک و یا به دلیل از دست رفتن پیش از موعد دندان های شیری اتفاق می افتد .
5 – علت موقعیت نادرست فک ها چیست ؟
اختلال در نحوه قرار گیری فک بالا و پایین و نامنظم قرار گرفتن دندان ها بر روی هم ( مال اکلوژن ) به علل مختلفی از جمله وراثت ، صدمات وارده به ناحیه سر و صورت ، بیماریهای سیستمیک در طی دوران رشد و … ایجاد می گردند .
گرچه معیارهای زیبایی صورت در جوامع و نژادهای مختلف متفاوت است ولی استاندارهای کلی و قابل ارزیابی برای تعیین وضعیت نرمال وجود دارد .
6 – انواع اختلالات قرارگیری فک ها
به طور کلی اختلالات قرارگیری فک ها به چند دسته تقسیم می گردند :
- جلوتر بودن فک پایین ( Mandibular Excess )
- عقب تر بودن فک پایین ( Mandibular Deficiency )
- جلوتر بودن فک بالا ( Maxillary Excess )
- عقب تر بودن فک بالا ( Maxillary Deficiency )
علاوه بر موارد فوق هم پوشانی بیشتر از حد طبیعی دندان ها ( دیپ بایت ) و جفت نشدن کامل دندانها بر روی هم ( اپن بایت ) و عدم توانایی در بستن لبها به طور طبیعی نیز ممکن است مشاهده شود . قابل ذکر است که در بسیاری از موارد اختلالات فوق به صورت همزمان مشاهده می گردند به طور مثال ممکن است جلوتر بودن فک بالا همراه با عقب تر بودن فک پایین مشاهده گردد .
7 – آیا درهم بودن و کج بودن دندان های دائمی کودک نیاز به ارتودنسی دارد ؟
در برخی از موارد والدین در هنگام رویش دندان های دایمی کودک خود متوجه درهم بودن و کج بودن این دندان ها می گردند و این امر نگرانی های زیادی را برای والدین به همراه دارد . والدین محترم توجه داشته باشند که بایستی از سن 6 – 7 سالگی کودک برای بررسی وضعیت رویش دندان های دائمی و میزان فضای موجود برای رویش دندان های دائمی حتما توسط دندان پزشک متخصص اطفال معاینه گردد .
8 – آیا درمان های ارتودنسی کودکان در حال رشد مشابه بزرگسالان خواهد بود ؟
در بسیاری از اختلالات دندان و فک در سنین رشد کودکان درمان با پلاک های متحرک ارتودنسی شروع میشود و درمان ارتودنسی ثابت در زمانی که رویش دندان های دائم تکمیل شده باشد انجام می گردد .
درمان ارتودنسی در سنین رشد در اغلب مواقع باعث کمتر و ساده تر شدن مدت زمان درمان های ارتودنسی می گردد .
9 – در صورت مشاهده نامرتبی دندان های کودکان آیا ویزیت ارتودنسی ضروری است ؟
در صورتی که اختلال مربوط به موقعیت قرارگیری فک باشد و یا از دست رفتن فضا به صورت شدید وجود داشته باشه ، بله درمان ارتودنسی ضروری خواهد بود ، اما در صورتی که اختلال مشاهده شده جزو مراحل تکاملی نرمال باشد و یا اختلالات گذرا محسوب شود متخصص ارتودنسی صرفا وضعیت دهانی کودک را با معاینات منظم در فواصل زمانی مشخص کنترل خواهد نمود .
10 – آیا سن رویش دندان های دائمی در همه کودکان یکسان است ؟
سن دندانی کودکان در برخی از موارد با سن تقویمی آن ها تفاوت دارد به طوری که ممکن است زمان رویش دندان های کودک با همسالان وی متفاوت باشد به طور تقریبی تغییر زمان رویش دندان های دائمی نسبت به زمان نرمال تا 6 ماه طبیعی تلقی می شود .
11 – اول کدام دندان دائمی رویش می کند ؟
در حدود سن 6 – 7 سالگی 4 دندان دایمی در قدام ( جلوی ) فک پایین و 4 دندان آسیاب اول دایمی در قسمت های خلفی ( عقب ) فک بالا و پایین رویش خواهند نمود و روند رویش دندان های دایمی تا سن 12 سالگی ادامه خواهد داشت .
12 – اگر دندان شیری نیفتد چکار باید بکنیم ؟
در برخی از کودکان دندان دایمی جایگزین بدون افتادن دندان شیری ، رویش میکند . در چنین مواردی بررسی دندان مذکور توسط متخصص دندانپزشک کودکان ضروری است و ممکن است بر حسب صلاحدید دندان پزشک فقط در صورتی که دندان دایم در پشت دندان شیری روییده باشد ولی اثری از لقی در دندان شیری مشاهده نشود ، دندان شیری که بیش از حد باقی مانده کشیده شود و یا در مواردی مانند ناحیه قدام فک پایین ممکن است دندان شیری برای افتادن خود به خود رها شود . در برخی از موارد بعد از کشیدن دندان شیری وضعیت دندان های دائمی به طور خود به خود برطرف گردیده یا بهتر می شود ، ولی گاهی اوقات نیز نیاز به ارتودنسی با کشیدن دندان شیری خواهد بود .
لازم به ذکر است بیش از حد ماندن دندان شیری ربطی به مصرف زیاد شیر یا سایر مواد غذایی و دارویی توسط کودکان ندارد بلکه این امر به دلایل مختلفی مانند موقعیت جوانه دندان دایمی زیرین و یا چسبندگی ناحیه ای از دندان شیری به بافت لثه یا استخوان رخ می دهد .
13 – کشیدن دندان های شیری زودتر از موقع
از آنجایی که وجود دندان های شیری نقش مهمی در رویش صحیح دندان های دائمی دارد در صورت از دست رفتن هر یک از دندان های شیری به خصوص دندان های شیری خلفی ( عقبی ) باید به جای دندان شیری از دست رفته وسیله ای به نام فضانگهدار قرار داد ، زیرا ممکن است به دلیل حرکت دندان های مجاور فضای مورد نیاز برای رویش دندان دایمی از دست برود . فضانگهدارها انواع مختلفی دارند و به شکل ثابت و گاهی اوقات به صورت متحرک ساخته می شوند و پس از رویش دندان دایمی از دهان خارج میشود .
فضانگهدارنده ها به شکل وسایل ارتودنسی در ابعاد کوچک هستند و معمولا به راحتی توسط کودکان تحمل می گردند .
14 – رویش دندان دائمی در پشت دندان شیری
به طور کلی جوانه دندان های دائم قدامی ( جلویی ) که سانترال و لترال نام دارند در پشت دندان های شیری قرار گرفته است . به همین دلیل اغلب هنگامی که دندان های دائمی قدامی رویش می کنند در ابتدا در پشت دندان های شیری مشاهده می شوند و دندان های شیری با وجود لق بودن هنوز وجود دارند و این وضعیت موجب نگرانی والدین کودک می گردد . قابل ذکر است که در بیشتر موارد نیاز به مداخله خاصی نیست و دندان شیری به طور خود به خود می افتد و دندان دائم با رشد فک و نیروهای وارد شونده به محل اصلی خود هدایت می شود و در بیشتر موارد نیازی به کشیدن دندان های شیری نمی باشد . گرچه جهت بررسی و راهنمایی بیشتر بهتر است در این زمان کودک توسط متخصص دندان پزشک کودکان معاینه شود .
15 – آیا در صورت نامرتب بودن دندان های دایم می توان دندان های شیری مجاور را کشید ؟
از آنجایی که هر دندان شیری جای دندان دایم زیرین خود را حفظ می کند کشیدن دندان های شیری به منظور مرتب سازی دندان های دایم باید با تشخیص پزشک متخصص ارتودنسی و با ترتیب های خاصی انجام گردد . در غیر این صورت وقتی مشکل را برطرف خواهد کرد در حالی که ممکن است باعث پیچیده شدن روند درمان و یا حتی نهفته ماندن دندان های دایم جایگزین گردد .
16 – دندان های دائمی نامرتب
در برخی موارد در فک بعضی از کودکان فضای کافی برای رویش دندان های دایمی وجود ندارد و از انجایی که سایز دندان های دایمی از دندان های شیری بزرگتر است این دندان ها به صورت کج و درهم رویش می نمایند . در برخی از موارد با رشد فک و تغییرات ایجاد شده در استخوان های اطراف دندان ها این وضعیت به طور خود به خود برطرف گردیده یا بهتر می شود ولی گاهی نیز نیاز به مداخله ارتودنسی خواهد بود .
در صورتی که به طور منظم کودک توسط متخصص دندان پزشک کودکان معاینه شود ، در صورت نیاز به درمان ارتودنسی هماهنگی های لازم برای درمان توسط دندان پزشک کودک صورت خواهد گرفت و جای نگرانی وجود ندارد .
17 – آیا در صورت وجود دندان اضافی ، نیاز به ارتودنسی وجود دارد ؟
در صورت وجود دندان اضافی تشخیص زمان و نحوه کشیدن شدن دندان اضافی کودک با پزشک متخصص ارتودنتیست است .
گاهی اوقات بعد از خروج دندان اضافی به دلیل کمبود فضاهای موجود جهت رویش دندان دائمی ممکن است نیاز به درمان های ارتودنسی بعد از کشیدن دندان اضافی کودک نیز باشد . تشخیص نیاز یا عدم نیاز به درمان ارتودنسی به عهده متخصص دندان پزشک کودکان و پزشک متخصص ارتودنسی می باشد.
18 – تاثیر دندان کج و نامتناسب بر سلامت عمومی کودک
همانگونه که میدانید ، دندان کج و نامتناسب کودکان را به سختی می توان تمیز نگه داشت و این دندان ها بیشتر مستعد پوسیدگی دندان و بیماری لثه ، ساییدگی دندان و افتادن هستند . از طرف دیگر دندان های کج و نامتناسب باعث می شوند که کودکان در آینده در هنگام غذا خوردن نیاز به فشار اضافی تر عضلات در هنگام جویدن مواد غذایی داشته باشند که می تواند منجر به سردرد ، سندرم مفصل گیجگاهی فکی ( TMJ ) درد گردن و شانه شود .
علاوه براین عدم تناسب موقعیت فک ها با یکدیگر و قرارگیری نا مرتب دندان ها موجب عدم عملکرد صحیح و به خطر افتادن سلامت عمومی کودک می گردد. یکی از فواید ارتودنسی و تاثیر ارتودنسی بر فک و دندان ها این است که ارتودنسی باعث عملکرد صحیح و بهبود سلامت عمومی کودک می گردد .
19 – تاثیر دندان کج و نامتناسب بر زیبایی چهره و اعتماد به نفس کودک
دندان های کج و نامتناسب می تواند از زیبایی های چهره کودک شما بکاهد و در آینده باعث شود که کودک از کمبود اعتماد به نفس رنج ببرد و موقعیت های زیادی را در زندگی شخصی و شغلی خود از دست بدهد . متاسفانه در جامعه مدرن امروزی توجه انسانها به زیبایی امری انکار ناپذیر بوده و به طور فزاینده رو به گسترش است . از دیدگاه علمی معیارهای خاصی برای زیبایی ساختارهای چهره ، دهان و دندان وجود دارد و در مطالعات مختلف اثبات گردیده است که زیبایی دندان ها می تواند نقش مهمی در اعتماد به نفس و روابط اجتماعی فرد و آینده او داشته باشد .
در بررسی های به عمل آمده نرمال نبودن چهره کودک به طور واضح در اعتماد به نفس و خودپذیری آنها نقش منفی دارد .
یکی دیگر از فواید ارتودنسی و تاثیر ارتودنسی بر چهره و زیبایی کودکان این است که ارتودنسی باعث بهبود زیبایی چهره ، افزایش اعتماد به نفس ، افزایش کیفیت زندگی و بهبود موقعیتهای شغلی و اجتماعی کودکان می گردد .
مجموعه راگا دنتال اولین مجموعه تخصصی دندان پزشکی کودکان در شهرری می باشد که آمادگی ارائه کلیه خدمات تخصصی شما توسط پزشکان متخصص دندان پزشکی کودکان ( دکتر راضیه خان محمدی و دکتر غزاله بنی ابراهیمی ) را دارد .
